مقایسه تیرچه پیش تنیده با تیرچه کرومیت و خرپایی
تیرچه پیش تنیده مانند سایر تیرچه های شامل تیرچه کرومیت و خرپایی امروزه متداول شده است. در کشور ما از این تیرچه ها در ساخت ساختمان استفاده می شود. به دلیل صرفه جویی در مصالح ساختمانی استفاده از تیرچه پیش تنیده رو به افزایش گذاشته و هر روز بر تعداد متقاضیان آن افزوده می شود.
امروزه تیرچه پیش تنیده نسبت به تیرچه کرومیت و خرپایی برتری هایی دارد و به همین دلیل استفاده از تیرچه پیش تنیده بسیار متداول شده است. قیمت بسیار پایین تیرچه پیش تنیده نسبت به تیرچه کرومیت و خرپایی باعث شده تا مهندسین عمران و معماران ساختمانی هر چه بیشتر از این تیرچه ها استفاده کنند.
تیرچه پیش تنیده از لحاظ مقاومتی با تیرچه کرومیت و خرپایی برابری می کند ولی در تیرچه پیش تنیده جک ها در زیر میلگرد ها قرار می گیرند. از آن جایی که تیرچه پیش تنیده کاملا بتنی است به همین بهتر است که در بتن ریزی سقف از تیرچه پیش تنیده استفاده شود.
تیرچه پیش تنیده مانند تیرچه کرومیت و خرپایی اجرا می شوند، ولی تیرچه ممان منفی حذف شده و از هر طرف آن در حدود ۲۰ سانتی متر در داخل تیر اصلی قرار گرفته و بر استقامت و مقاومت تیرچه پیش تنیده افزوده می شود. استفاده از تیرچه پیش تنیده نه تنها باعث افزایش مقاومت سازه شده بلکه در بسیاری از هزینه ها نیز صرفه جویی می شود.
تیرچه خرپایی از خرپای فولادی و پاشنه بتنی ساخته شده و به صورت شبکه ای از میلگردهای کششی زیرین و بالایی و عرضی ساخته شده که به شکل خرپا به همدیگر جوش می خورند.
از تیرچه پیش تنیده در ساخت پل ها استفاده می شود
اجزای تشکیل دهنده تیرچه خرپایی
۱٫ میلگردهای زیرین باید بتوانند وزن مرده ای که بر سازه وارد می شود را تحمل کنند، همچنین باید بتوانند وزن ناشی از حمل و نقل و در مرحله بعد وزن ناشی از بتن ریزی را متحمل شوند. در مرحله آخر باید بتوانند وزن های مرده و زنده که بر سازه وارد می شود را متحمل شوند. بارهای زنده توسط مهندس سازه و ناظر محاسبه شده و در اجرای سازه از آن ها استفاده می شود.
۲٫ محصولات فولادی گرم نورد شده به صورت آجدار یا ساده در کلاف قرار داده می شوند. آج همان برجستگی هایی است که به صورت عرضی و طولی روی سطح میلگرد کشیده می شوند.
تیرچه کرومیت یا فلزی
تیرچه کرومیت یا تیرچه فلزی از تسمه فولادی در بالا و یک عدد نبشی در بال فوقانی و میلگرد ۱۰ یا ۱۲ به صورت حالت زیگزاگ به تیرچه متصل می شود تشکیل شده است. در دو سر تیرچه کرومیت یک ورق به عنوان نری و یک عضو برش خور استفاده می شود. در صورتی که وزن سازه خیلی زیاد باشد، بر تعداد میلگرد ها افزوده می شود و همچنین ورق های نری با ضخامت بیشتر در تیرچه مورد استفاده قرار می گیرند.
در تیرچه هایی که طول آن ها از ۶/۵ متر تجاوز می کند از میلگردهای زیگزاگی تقویتی استفاده می شود. تیرچه های کرومیت به تنهایی قادر به ایستادن در زیر سطح بوده و لازم نیست که از شمع بندی استفاده شود. بنابراین اجرای سقف با سرعت بیشتری امکان پذیر خواهد بود.
ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده
سطح مقطع تیرچه به شکل سپری ساخته می شود و به همین دلیل است که مقاومت و استقامت بسیار زیادی دارد. قسمت زیرین نباید کمتر از ۱۰ سانتی متر پهنا داشته باشد. حداقل ۴ سانتی متر برای ارتفاع پاشنه مد نظر گرفته شده و بلوک ها به فاصله ۲ سانتی متر از یکدیگر قرار می گیرند. تیرچه باید در ارتفاعی قرار گیرد که بتواند وزن های مرده و زنده ای که بر سازه وارد می شود را تحمل کند. به طور معمول تیرچه پیش تنیده در ارتفاع ۱۳ تا ۱۵ سانتی متری قرار می گیرد.
به منظور اتصال کامل با بتن ، سطح بالایی تیرچه و همه برجستگی های آن بتن ریزی می شود. برای آزمایش مقاومت فشاری بتن های تیرچه در طول ۲۸ روز، میزان فشار نباید از ۳۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و همچنین از دو برابر فشار زیرین تیرچه تجاوز کند.
بالای سیم های تیرچه باید بتن ریزی شود و فاصله رشته های سیم باید به حدی باشد که بزرگترین دانه سنگی بتن بتواند از بین آن ها عبور کند. سیم های تیرچه باید به گونه ای چیدمان شوند که فشاری زیرین تیرچه پیش تنیده نسبت به فشار فوقانی بیشتر باشد.
امروزه با تیرچه پیش تنیده، سازه های بسیار زیادی ساخته می شود
نصب میلگردهای عرضی در تیرچه پیش تنیده
اگرچه تیرچه فاقد آرماتورهای عرضی بوده ولی به منظور حمل و نقل بهتر تیرچه پیش تنیده توسط جرثقیل، کارگران و ایجاد محلی مناسب برای بستن میلگرد ممان منفی، و بتن ریزی با مقاومت بیشتر، بهتر است که در دو طرف تیرچه پیش تنیده، میلگردهای عرضی کار گذاشته شود.
حداقل طول تکیه گاه در داخل پوتر در سازه بتنی رعایت می شود، ولی در سازه های فلزی که نشیمن فلزی مناسبی وجود ندارد، می توان برای رعایت طول تیرچه، دو سر تیرچه پیش تنیده با توجه به میزان مقاومت پل و ستون، بسته شده تا مقاومت سازه افزایش یابد. اتصال تیرچه پیش تنیده بتنی با بتن باعث خواهد شد تا مقاومت سازه بیشتر شده و بتواند بارهای مرده و زنده را خیلی راحت تر تحمل کند. بهتر است که به هنگام بتن ریزی سقف از شبکه های فلزی بجای میلگردهای حرارتی کلاف استفاده شود.
تیرچه پیش تنیده در کارخانجاتی مجهز تولید می شود، تیرچه پیش تنیده از یک مقطع تی شکل با میزان مقاومت ۳۵ c یا بالاتر از آن با میزان مقاومت ۱۷۵۰ تا ۱۹۰۰ نیوتن بر متر مربع تشکیل شده است.
در تیرچه پیش تنیده مفتول ها را قبل از بتن ریزی با میزان مشخص نیرویی را می کشند و بعد از این عمل، بتن ریزی به انجام می رسد. مفتول ها را بعد از این عمل آزاد می کنند. بنابراین بر تیرچه پیش تنیده فشار معینی وارد می شود. اتصال تیرچه پیش تنیده بتنی به بتن باعث افزایش استقامت و مقاومت سازه می شود.
استفاده از تیرچه پیش تنیده باعث صرفه جویی در مصرف مصالح ساختمانی شده و در نتیجه در هزینه ساخت سازه صرفه جویی شده در حالی که در سایر تیرچه ها ، این چنین مزیتی مشخص نیست. جاگذاری تیرچه پیش تنیده در مقایسه با سایر تیرچه ها راحت تر است.