در طی گذشت سال ها ساختمان سازی ها چه از لحاظ شکل ساختمان و چه از لحاظ مصالحی که در ساخت آنها استفاده می شود تغییرات زیادی کرده است. شاید تا همین ۱۰۰ یا ۲۰۰ سال پیش در ساخت خانه ها از تیرهای چوبی، آجرهای خشتی و یا حتی کاهگل استفاده می‌شد. کم کم آجرهای کوره‌ای، تیرهای بتنی بلوک های سیمانی و انواع بسیار دیگری از مصالح جایگزین مصالح قدیمی تر شده و کیفیت ساخت بالا تر رفت و این پیشرفت در هر نوع صنعتی دیده می شود. امروزه تیرچه ها و بلوک های مقاومی جای خود را به تیرچه بلوک های قدیمی تر داده و باعث شده که ساختمان ها در قسمت سقف بسیار مقاوم تر و مناسب تر ساخته شود. در ساخت یک ساختمان تمامی مصالح استفاده می شود مهم بوده و در واقع مجموعه مصالح خوب در ساختمان خوب و با کیفیت را به ما تحویل می دهد ولی با این وجود قسمت سقف سقف ساختمان و مصالحی که در ساخت آن بکار می رود از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در ادامه با دلیل مهم بودن سقف ساختمان و مصالحی که به ما برای داشتن یک سقف مقاوم کمک خواهند کرد بیشتر آشنا می شوید.
سقف‌ها
با آنکه سقف ها بر روی دیوارها بنا می شوند ولی این سقف ها هستند که فشار بیشتری را از سمت ساختمان متحمل می شوند. این فشارها در روی سقف به دو نوع ثابت و متغیر تقسیم می شود که فشارهای ثابت به عنوان بار مرده شناخته شده و در واقع همان فشار و نیرویی است که از خود ساختمان و طبقات و یا مصالح به کار برده شده بر روی سقف ها وارد می شود. نیروهای متغیر که به عنوان بار زنده شناخته می شوند در واقع تمامی رفت و آمد ها، لوازم و مبلمان منزل را شامل شده که همیشه در یک جا ثابت نیست و گاهی در یک قسمت و گاهی به جای دیگری از سقف منتقل میشود. مقاومت یک سقف بسیار مهم است به ویژه در برج ها و ساختمان های چندین طبقه چرا که هر سقف کف طبقه بالایی بوده این روند تکرار میشود. برای داشتن یک سقف و یک ساختمان مقاوم باید از مصالحی استفاده شود که در برابر تمامی نیروها تاب آورده و ساختمانی با عمر مفیدی طولانی و مناسب را برای ما فراهم کند.
نحوه ایجاد سقف در ساختمان با تیرچه پیش تنیده
به همان میزان که در روش ساخت و ساز خانه ها و انواع ساختمانها تغییر و پیشرفتی ایجاد شده در ساخت و نحوه آن نیز تغییرات و پیشرفت های زیادی صورت گرفته است و همچنین مصالح مصرفی سقف ها از لحاظ کیفیت و مقاومت قابل مقایسه نیستند. در مرور زمان سقف های شاخ و برگی جای خود را به تیرکهای چوبی و تیرک های چوبی جای خود را به انواعی از تیرچه های فلزی و بتنی دادند و انواع بلوک ها در کنار تیرچه ها سیستم اجرای سقف تیرچه و بلوک را به وجود آوردند. در حال حاضر تیرچه های خرپایی با پایه بتنی و تیرچه های پیش تنیده بیشترین مصرف را دارند که از بین این دو تیرچه پیش تنیده دارای کیفیتی بسیار بالاتر بوده و ساختمانی که با آن ساخته میشود داری استحکام و مقاومت چند برابری خواهد شد.
با صرف نظر از توضیح روشهای قدیمی باید گفت که روش اجرای سقف تیرچه و بلوک که روش غالب در ایجاد سقف است، از هر نوع تیرچه یا بلوگی که استفاده شود تقریبا یکسان است که با جا زدن تیرچه ها در تیر اصلی و جایگذاری بلوکها در فضای خالی بین تیرچه ها و بتن ریزی نهایی و هم سطح کردن سقف انجام میشود. تیرچه پیش تنیده با آنکه جدیدترین نوع تیرچه میباشد ولی از همین روش در ساختمان و ساخت سقف ها به کار میرود با این تفاوت که تیرچه پیش تنیده باعث میشود حجم بتن ریزی تا حد زیادی کاهش پیدا کند چرا که در مراح تولید آن بتن ریزی اصلی انجام شده و به دلیل شکل ظاهری خاصی که دارد در هنگام استفاده در سقف به بتن کمتری احتیاج میشود. قابل ذکر است که با وجود تیرچه پیش تنیده ساخت سقف ها سرعت بیشتری پیدا کرده و از آنجا که در طولهای متنوع و بلندتری تولید میشوند بنابراین امکان آن را میدهد که ستونها فاصله بیشتری از هم داشته باشتند.
بلوکهای ساختمانی
بلوک هایی که در ساخت سقف ها به کار میرود به اندازه تیرچه ها حائز اهمیت بوده و همچنین دارای تنوع زیادی بوده که هر کدام از آنها چندین چند مزایا برخوردار بوده ولی در عین حال برخی از آنها معایبی را نیز دارا هستند. بلوک های سیمانی در ساخت دیوارها بسیار پر استفاده است ولی نه برای سقف چرا که موجب سنگینی بیش از اندازه سقف و ساختمان خواهد شد و سبک بودن سقفی که ساخته میشود از مهمترین مسائلی است که باید به آن توجه داشت. برای داشتن یک سقف با کیفیت باید ویژگیهای استحکام، سبکی و ایمن بودن در آن رعایت شود. اگر بهترین تیرچه ای که این سه ویژگی را به سقف بدهد تیرچه پیش تنیده باشد در کنار آن میتوان از بلوکهای یونولیتی، سفالی و پلاستیکی استفاده کرد.
بلوکهای یونولیتی و سفالی هر دو سبک بوده و مقاومت لازم را دارد اما در برابر ایمنی بلوک سفالی ارجح تر است چرا که بلوک یونولیتی در برابر اشتعال ضعیف بوده و به شدن دچار آسیب میشود از طرفی بلوک یونولیتی بسیار کم هزینه تر از بلوکهای سفالی است. در مورد بلوکهای پلاستیکی میتوان گفت که هم مقاوم هم سبک و هم از ایمنی بالایی برخوردار بوده و در عین حال قیمت مناسبی داشته و با توجه به چند بار مصرف بودن بسیار مقرون به صرفه نیز می باشد.
نتیجه گیری
یکی از مواردی که در هر شاخه ای از علم و صنعت مورد توجه قرار میگیرد دوستی با طبیعت و آسیب رسانی کمتر به محیط زیست است. در این بین تلاش برای تولید تیرچه پیش تنیده از مواد اولیه ای با بازیافت نخاله های ساختمانی آن را به یک مصالح دوستدار طبیعت تبدیل خواهد کرد و در بین بلوکها، بلوک سفالی و پلاستیکی آسیبی برای طبیعت ندارند بنابراین با در کنار هم قرار دادن تیرچه پیش تنیده و بلوک پلاستیکی که بلوک سبز نیز نامیده می شود سقفی مقاوم، سبک، ایمن و مقرون به صرفه خواهید داشت.